Historia odkurzaczy sięga aż do roku 1865, kiedy to w Chicago pojawił się ręczny przyrząd do usuwania kurzu. O dziwo pierwsze modele nie zasysały kurzu tylko go zdmuchiwały. Dopiero w roku 1901 skonstruowano pierwszy elektryczny odkurzacz, który zasysał powietrze do środka. Niestety nie można było go trzymać w domu. Dlaczego? Był tak duży, że ciągnęły go konie, a maszynę ustawiano przed domem tak by poprzez długie węże zasysał kurz. I takie to były początki dzisiejszych cichutkich i malutkich przenośnych odkurzaczy.

Dziś jednak nie o przemianach tego urządzenia chciałbym napisać. Skupię się jedynie na filtrach stosowanych w dzisiejszych odkurzaczach i pokażę jakie znaczenia ma ich odpowiedni dobór i regularna wymiana. 

Odkurzacz ma za zadanie wciągnąć powietrze wraz z zanieczyszczeniami, odseparować je w worku lub zatrzymać na wewnętrznych filtrach i wydmuchać oczyszczone powietrze. Aby móc chronić całe urządzenie przed szkodliwym pyłem, stosujemy kilka wariantów filtrów ochronnych. 

• HEPA; 
• EPA; 
• walcowe; 
• flizelinowe 

W zależności od rodzaju odkurzacza stosuje się inne filtry. HEPA i EPA to filtry najczęściej stosowane w urządzeniach domowych o średniej mocy. Filtry walcowe wykorzystywane są przede wszystkim w odkurzaczach przemysłowych, a filtry fizelinowe to uniwersalne, prostokątne fragmenty flizeliny, które możemy sami przyciąć do odpowiedniego kształtu/rozmiaru. 

Ilość filtrów w odkurzaczu również zależy od modelu. Najczęściej producenci stosują dwa filtry. Filtr wlotowy, który chroni silnik, oraz wylotowy, chroniący nas przed pyłami wydostającymi się z urządzenia. 

HEPA 

Skrót pochodzi od „High Efficiency Particulate Air”, co w tłumaczeniu oznacza filtr cząsteczkowy o wysokiej skuteczności. To filtry stosowane najczęściej. Ich zadaniem jest ochrona silnika. Klasę filtra definiuje specjalne oznaczenie. Od 2010r. możemy spotkać się z dwoma oznaczeniami: 

• H13 to jedna z najwyższych klas filtracji. Całkowita skuteczność filtracji w tym przypadku wynosi aż 99,95% (dla tej klasy definiuje się również skuteczność miejscową, która wynosi 99,75%). 
• H14 to najwyższa klasa filtrów HEPA. Całkowita skuteczność filtracji sięga 99,995%, a miejscowa 99,975%. Tego typu filtr, przy odpowiednio dobrej konstrukcji urządzenia z niego korzystającego, powinien wyłapywać praktycznie wszystkie cząsteczki znajdujące się w powietrzu. Tej klasy filtry rekomendowane są dla alergików. W połączeniu z workami syntetycznymi bardzo skutecznie blokują wszelkie alergeny i zarodniki. Ich kształt przypomina harmonijkę. Takie ułożenie syntetyku zwiększa powierzchnię filtracji. 

EPA 

Skrót wywodzi się od HEPA z tą tylko różnicą, że nie zawiera przedrostka High (wysoki). Filtry EPA są bardzo podobnej budowy, natomiast ich klasa filtracji jest znacznie niższa niż HEPA. 

• E10 – filtr tego typu odznacza się skutecznością całkowitą filtracji rzędu 85% (skuteczność miejscowa nie jest dla tego typu określona), wyłapuje cząstki o wielkości powyżej 0,4 µm. W praktyce oznacza to zdolność zatrzymywania bakterii wszelkiego typu, cząstek dymu tytoniowego, spalin, sadzy, a także wirusów, ale tylko tych osadzonych na cząstkach nośnych. 
• E11 – jedyną różnicą w stosunku do wyżej opisanego typu jest większa skuteczność całkowita filtracji, wynosząca 95%. 
• E12 – filtry tej klasy wyłapują już cząstki o wielkości nawet 0,1 µm (ale nie 0,3 µm). Ich skuteczność całkowita wynosi już co najmniej 99,5%. 

Całe szczęście obecnym standardem są filtry HEPA. Warto zadbać o to, by filtr był skuteczny i dobrze dopasowany. Dzięki temu przedłużymy żywotność swojego odkurzacza. 

Filtr walcowy 

Tego rodzaju filtry stosowane są nie tylko w odkurzaczach, ale również w sprężarkach, a nawet w pojazdach rolniczych. Sprawia to że są one różnych rozmiarów. Charakteryzują się jednak takimi cechami: 

• wykonane z papieru służą do odkurzania na sucho; 
• wykonane z poliestru mogą być czyszczone na mokro; 
• mają gumowe pierścienie uszczelniające; 
• w zależności od modelu możemy spotkać się z metalowym lub plastikowym denkiem, jak również z zamknięciem za pomocą specjalnego korka; 
• w zależności od modelu, wewnątrz filtra może występować metalowa siatka podtrzymująca całą konstrukcję. 

Filtry walcowe spotkać można często w odkurzaczach bezworkowych. Jego konstrukcja skutecznie osłania silnik, dzięki czemu dodatkowa ochrona w postaci worka nie jest konieczna. 

Filtr piankowy 

Podobnie jak walcowy najczęściej stosuje się go w odkurzaczach wodnych. Zwykle na taki filtr składa się komplet czterech lub pięciu różnych filtrów wykorzystywanych w różnych miejscach odkurzacza. Maja one na celu chronić nie tylko silnik, ale również inne newralgiczne punkty podatne na uszkodzenia.

Filtr fizelinowy 

To popularny filtr uniwersalny, który jest stosowany w wielu odkurzaczach ale również możemy nim zastąpić chwilowo inny rodzaj filtra. To po prostu kawałek flizeliny do samodzielnego docięcia. Materiał zwykle występuje w dwóch kolorach. Filtr w kolorze czarnym jest grubszy i służy do ochrony silnika (filtr wlotowy). Natomiast w kolorze białym występuje filtr montowany z tyłu odkurzacza (wylotowy). To rozwiązanie jest skuteczne, ale na krótką metę. Jakość filtrowanego powietrza jest bardzo niska, a silnik przy dłuższej pracy jedynie przy takiej ochronie, narażony jest na uszkodzenie. Warto jednak mieć taki zestaw w zapasie. Lepszy filtr fizelinowy uniwersalny, niż stary i podarty HEPA.